ОХУ-ын Ерөнхийлөгч Владимир Путин Холбооны хуралд жил тутам танилцуулдаг илгээлтээ хүргэлээ. Түүний энэ удаагийн илгээлт хоёр цаг зургаан минутын турш үргэлжилж, орчин үеийн Оросын бүхий л салбарын асуудлуудыг хөндсөн байна.
“Гостиный двор” орчмын замын хөдөлгөөнийг өглөөний 05.00 цагт хаажээ. Путины илгээлт үдээс хойш товлогдсон ч зочид хоёр цагийн өмнөөс ирж эхэлсэн байна. Мэдээжийн хэрэг, тэдний дунд Төрийн Думын депутатууд, сенаторууд, гол хэлтсийн төлөөлөгчид, шашны зүтгэлтнүүд, уран бүтээлчид, өнгөрсөн жилийнх шиг цэргийн тусгай ажиллагаанд оролцогчид (SVO) байсан аж.
Мөн Кремлийн хэвлэлийн төлөөлөгч Дмитрий Песковын хэлснээр, гадаадын зарим сэтгүүлчдийг дотогш оруулахыг зөвшөөрчээ. Түрүүлж ирсэн зочдод зориулсан буфет өргөн сонголттой, хөнгөн зуушийн хувьд жимс, бялуу, сам хорхой, хавчтай канапе, амттан зэрэг байсан аж.
ОХУ-ын удирдагч тусгаар тогтнолыг хамгаалах тухайд хэлэхдээ “Бид зөвхөн ойрын төлөвлөгөөний талаар төдийгүй стратегийн зорилтуудын талаар ярих ёстой” гэж онцлон тэмдэглэжээ.
Гадаад бодлогын тухайд
В.Путин “Барууныханд Орос бус, хараат бөгөөд мөхөж буй орон зай хэрэгтэй байгаа бол ОХУ өөрийн замыг өөрөө тодорхойлно” гэж хэлжээ. Тэрбээр “Бид Донбасст дайн эхлүүлээгүй. Гэхдээ бид үүнийг зогсоохын тулд бүхнийг хийх болно” гэж онцолжээ.
Путин “ОХУ-д бүх боломж бий. Хойд цэргийн тойргийн хувьд арми асар их туршлага хуримтлуулсан. Шинэ төрлийн зэвсгийг идэвхтэй хөгжүүлж байна. “Кинжал”, “Циркон” цогцолборуудыг хэдийнэ ашиглаад эхэлсэн” гэжээ.
Оросын төрийн тэргүүн “Авангард тив хоорондын хэт авианы аппаратууд болон “Пересвет” лазерын системүүд байлдааны үүрэг гүйцэтгэж байна. “Буревестник” хязгааргүй тусгалтай далавчит пуужин болон “Посейдон” нисгэгчгүй усан доорх тээврийн хэрэгслийн туршилт дуусч байна. Эдгээр системүүд өндөр хүчин чадалтай, өвөрмөц онцлогтойг хэтрүүлэггүй баталж хэлэх байна. ОХУ-ын стратегийн цөмийн хүчин байлдааны бэлэн байдалд байна” гэж тэмдэглэжээ.
Тэрбээр “Барууны орнууд өөрсдөө дайсагнасан ажиллагаа явуулж байна” гээд, өмнө нь Оросыг ялах гэж оролдсон хүмүүсийн хувь заяа хэрхсэнийг сануулсан аж. Үүний зэрэгцээ Москва стратегийн тогтвортой байдлын асуудлаар Вашингтонтой яриа хэлэлцээ хийхэд бэлэн байгааг дурджээ. Тэрбээр “Энд онцлон тэмдэглэхийг хүсч байгаа зүйл бол бид бидний эсрэг илт дайсагнасан үйл ажиллагаа явуулж байгаа улстай харьцаж байна” гэжээ.
Оросын Ерөнхийлөгч “Тэд бидэнтэй стратегийн тогтвортой байдлын асуудлыг нухацтай хэлэлцэхийн зэрэгцээ өөрсдийнх нь хэлснээр байлдааны талбарт ОХУ стратегийн ялагдал хүлээхийг хүсэж байна” гэж тэмдэглэсэн байна.
Барууныхан өөрсдийн бодлого төдийгүй мөнгөн тэмдэгт, банкны системээ гутааж байгаа бол Орос болон түүний түншүүд эдийн засгийн өсөлтөө харуулсаар байна. Бид БРИКС болон ЕАЭБ-ын холбоодын тухай ярьж байна. АСЕАН-тай хамтын ажиллагаа идэвхтэй хөгжиж байна. 2028 он гэхэд БРИКС-ийн орнуудын дэлхийн ДНБ-д эзлэх хувь 37 хувьд хүрч, G7-ийнх 28 болж буурна. Москва Араб, Африкийн орнуудтай ч харилцдаг” гэжээ.
Гэр бүл, үндэстний эрүүл мэндийг дэмжих тухайд
ОХУ-ын Ерөнхийлөгч “Ядуурлын түвшин буурч байна. Гэхдээ гол ажил бол иргэдийг өнөр өтгөн гэр бүл болоход анхаарах ёстой. Өнөөдөр хөгжингүй орнууд төрөлт буурч буй асуудалтай тулгарч байна. Хүүхэдтэй гэр бүлийг дэмжих нь бидний ёс суртахууны үндсэн сонголт” гэж онцлон тэмдэглэжээ.
Мөн тэрбээр “Бид тодорхой зорилт тавьж, тэдгээрийг шийдвэрлэх, түүндээ хүрэхийн төлөө тууштай ажиллаж, урагшлах хэрэгтэй. 2030 он гэхэд ОХУ-д ядуурлын түвшинг 7 хувиас доош оруулж бууруулах ёстой.
Үүний тулд “Гэр бүл” үндэсний хөтөлбөр эхлүүлж байна. Энэ хүрээнд бүс нутгууд холбооны хөтөлбөрөөс гадна өөрсдийн хөтөлбөрөө хэрэгжүүлэх боломжтой болно. Орон нутгийн удирдлагууд тус төвөөс тусламж авна” гэж нэмж хэлсэн байна.
Ерөнхийлөгч мөн гурав дахь хүүхэд төрөхөд олгдог 450 мянган рублийн зээлийн эргэн төлөлтийн хөтөлбөрийг 2030 он хүртэл сунгахыг санал болгожээ.
Оросуудын эрүүл мэндийн байдал сайжирч байна. “Урт, идэвхтэй амьдрал” үндэсний хөтөлбөрийн гол зорилго нь зөвхөн урт наслах биш, харин амьдралын чанарыг сайжруулах явдал юм. Одоо дундаж наслалт 73 жил байгаа бөгөөд 2030 он гэхэд 78-д хүрэх ёстой. “Ирээдүйд бид “80-аас дээш” түвшинд хүрэх ёстой” гэж онцолжээ.
Залуучуудад анхаарал, халамж тавих тухайд
Ерөнхийлөгч улс орны ирээдүйд зориулсан “Оросын залуучууд” үндэсний шинэ хөтөлбөр эхлүүлж байгааг зарлав. Мөн тэрбээр сургуулийн багш нарт гүн талархал илэрхийлэв. Есдүгээр сарын 1-нээс эхлэн сургууль, техникумын хүмүүжлийн ажил хариуцсан захирлуудын бүх зөвлөхүүдийн цалинг 5000 рублиэр нэмэгдүүлнэ. Гуравдугаар сарын 1-нээс анги танхимын менежментийн нэмэгдэл 5-10 мянга болж нэмэгдэнэ гэжээ.
Путин мөн сургуулиудын ачааллын асуудлыг хөндсөн байна. Сургууль төгсөгчдөд хоёр дахь боломж олгох хэрэгтэй бөгөөд ингэснээр хүссэн их сургуульд элсэн орох боломжтой болно.
Эдийн засгийн өсөлтийн тухайд
Тэрбээр ОХУ худалдан авах чадварын хувьд Европын хамгийн том, дэлхийн тав дахь эдийн засаг болсон гэж тэмдэглэжээ. Энэ нь цалин нэмэх шаардлагатай гэсэн үг болохыг хэлээд, 2020 оноос хойш хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ нэг хагас дахин нэмэгдэж, 2030 он гэхэд дахин хоёр дахин нэмэгдэж, 35 мянган рубль болгохыг зорино гэжээ.
Үүний зэрэгцээ боловсон хүчин, дотоодын дэвшилтэт технологийн асуудал хүндрэл тэй байгаа ч шийдэл бий. 2030 онд найман сая гаруй орос 30-аас доош насныхан болно. Тэднийг мэргэжилтэй болгох нь чухал. Үүний тулд бид “Боловсон хүчин” үндэсний шинэ хөтөлбөр 2024 оноос хэрэгжүүлнэ. Ажил мэргэжлийн чиг баримжаа олгох ажил зургадугаар ангиас эхэлнэ. Аж ахуйн нэгжүүд хүүхдүүдийг урих ёстой” гэж хэлсэн байна. Мөн төсөвт мөнгө суулгаж, их сургуулийн багш нарын цалинг нэмэгдүүлэхийг уриалжээ.
ОХУ-ын төрийн тэргүүн “Дотоодын шинжлэх ухааны дэд бүтэц бидний хүчирхэг давуу тал” гэж онцлон тэмдэглээд, 2030 он гэхэд энэ чиглэлийн хөрөнгө оруулалтыг ДНБ-ий хоёр хувьд хүргэхийг санал болгожээ. Үүний дүнд хувийн бизнесээс шинжлэх ухаанд оруулах хөрөнгө оруулалт ч ихээхэн нэмэгдэнэ гэж үзэж буйгаа хуваалцсан байна.
Путин бизнес эрхлэгчдэд үзүүлэх аливаа дарамтыг эсэргүүцэж, “Жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдийн эдийн засагт оруулж буй хувь нэмэр нэмэгдэж байгаад баяртай байна. Дотоодын олон зуун шинэ брэнд бий боллоо. 2023 онд залуу бизнес эрхлэгчдийн тоо (25-аас доош насны) 20 хувиар нэмэгдэнэ. Ийм бүтээлч эрч хүчийг дэмжих ёстой” гэж онцолжээ.
Аялал жуулчлал, тээврийн маршрутын тухайд
Путин аялал жуулчлалд онцгой анхаарал хандуулсан. Тус улсын бүх үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнд зочдод зориулсан дэд бүтцийг бий болгоно. ОХУ-ын ДНБ-д оруулах аялал жуулчлалын хувь нэмэр таван хувь хүртэл нэмэгдэх ёстой. Каспийн тэнгис, Балтийн тэнгис, Азов, Хар, Японы тэнгисийн эрэгт орчин үеийн зочид буудлууд нээгдэнэ.
Энэ нь тээвэр, ложистикийн хөгжилтэй салшгүй холбоотой. Ерөнхийлөгч Жубга-Сочи чиглэлийн авто замын бүтээн байгуулалтыг санхүүжүүлэх схемийг бэлтгэхийг ЗГХЭГ-т даалгав. 2024 онд М-12 хурдны замыг Екатеринбург хүртэл, 2025 онд Тюмень хүртэл сунгана. Цаашид энэ зам улс даяар дайран өнгөрнө.
Эдийн засгийн салбарт хэрэгжүүлэх бодлогын тухайд
В.Путин компаниуд болон хувь хүмүүст ногдуулах татварыг шударгаар ялгавартай тогтоохыг санал болгов. Тэрбээр татварын тогтолцоог яг ямар байдлаар өөрчлөхөөр төлөвлөж байгаагаа илгээлтдээ дурдаагүй байна. Түүний зарласан өөр нэг шинэлэг санал бол даатгалын нөхөн төлбөрийг нэмэгдүүлсэн байдлаар олгох гурван жилийн хугацаатай буцалтгүй “хадгаламжийн гэрчилгээ” байв.
Үүнээс гадна В.Путин 2025 оноос эхлэн бизнес эрхлэгчдэд хяналт шалгалт хийхийг түр зогсоодог практикаас татгалзаж, эрсдэлд чиглэсэн арга руу шилжихийг санал болгожээ. Мөн жижиг, дунд бизнес эрхлэгчдэд татварын өршөөл үзүүлэхийг санал болгосон байна.
“Өгөгдөлд суурилсан эдийн засаг” үндэсний хэмжээний шинэ төслийн санхүүжилтэд хамгийн багадаа 700 тэрбум рубль хуваарилна. Энэхүү төсөл нь 2030 он гэхэд эдийн засаг, нийгмийн хүрээний бүх гол салбарт дижитал платформ бий болгож, “иргэд, бизнес, төр хоорондын харилцааг оновчтой болгох боломжийг бүрдүүлнэ” гэжээ.
В.Путин мөн төсвөөс авсан бүс нутгуудын зээлийн өрийн 2/3-ыг тэглэхийг санал болгосон байна. Тэрбээр “Хэмнэгдсэн 200 тэрбум рублийг хөрөнгө оруулалт, дэд бүтцийн төслүүдийг дэмжихэд зарцуулах ёстой” гэж хэлжээ.
ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путин “Орос улс 2030 он гэхэд аж үйлдвэрийн салбарыг дэмжихэд 620 тэрбум гаруй рубль хуваарилна гэж мэдэгдээд, 2030 он гэхэд ОХУ-ын эрчим хүчний бус экспортыг гуравны хоёроор нэмэгдүүлэх зорилт дэвшүүлжээ. Мөн “Оросын хөрөнгийн зах зээлийн үнэлгээ 2030 он гэхэд хоёр дахин нэмэгдэх ёстой. Нэг тэрбум рублийн гарааны хөрөнгө бүхий байгаль орчин, байгалийн төслүүдийн сан байгуулна” гэж мэдэгдсэн байна.
Путин илгээлтийнхээ төгсгөлд цэргийнхэнд талархал илэрхийлж, цэргийн тусгай ажиллагаанд оролцогчид, арын албаныхан, цэрэг дайчдыг “Оросын элитүүд” гэж үзэх ёстой хэмээн онцлон тэмдэглэжээ.
Эх сурвалж: RIA NOVOSTI, INTERFAX
Д.ТУЯА
