Туркийн шинжээч, Ватан (Эх орон) намын Шийдвэр гаргах төв хорооны гишүүн Орчун Гөктүрк “РИА Новости” агентлагт ярилцлага өгөхдөө “Турк улс НАТО-гоос татгалзах хүсэлтэй байгаагаа харуулж буй ч бодит алхам хийх шаардлагатай байна” гэж ярьжээ.
Тус улсын Ерөнхийлөгч Режеп Тайип Эрдоган өмнө нь “Анкара терроризмын эсрэг тэмцэлд НАТО-гийн хүссэн арга хэмжээнээс хол хэвээр байна” гэж хэлсэн байна.
Туркийн удирдагч Вашингтонд болсон НАТО-гийн дээд хэмжээний уулзалтын дараа мөн бүх төрлийн дэмжлэгийг үл харгалзан, барууны орнууд Украинаас хүлээж буй үр дүндээ хараахан хүрээгүй байгааг тэмдэглэжээ.
Орчун Гөктүрк “Турк улс НАТО-гийн шилдэг туршлагатай орнуудын нэг. 60 жилийн өмнө Францын удирдагч Шарль де Голль НАТО-гийн цэргийн жигүүрийг орхиж, Франц дахь НАТО-гийн бүх цэргийн баазыг хаасан. Де Голль НАТО-г “бүтэц” гэж нэрлэсэн. АНУ батлан хамгаалах гэрээ биш, гишүүн орнуудыг хянадаг” гэж дурджээ.
Шинжээч “Турк НАТО-гийн гишүүн болж, АНУ-ын хяналтад орсон боловч Туркийн төрийн уламжлал, эзэнт гүрэн байгуулах олон зуун жилийн хүсэлтэй зөрчилдөж, НАТО-д элссэний дараа Туркт хоёр бүтэц бий болсон гэж хэлж болно.
Тэдний нэг нь Туркийн эрх ашгийг хамгаалсан “үндэстний улс”, нөгөө нь Туркийн ашиг сонирхолд харш Америкийн ашиг сонирхлыг хамгаалсан Турк доторх “АНУ” юм.
Тэд зэрэгцэн орших боломжгүй болж, 2016 оны долдугаар сарын 15, 16-ны өдрүүдэд АНУ-ын дэмжлэгтэй Фетуллахистуудын төрийн эргэлт хийх оролдлогын улмаас томоохон тулаан болсон. Энэ өдөр Турк улс дотоод болон гадаадад НАТО-той тулалдаж байсан бөгөөд энэ дайн үргэлжилж байна гэж үзэж байна” гэжээ.
Туркт 2016 оны долдугаар сард төрийн эргэлт хийх оролдлого гарсан. Эрх баригчид үүнд АНУ-д төвтэй Фетхуллах Гюлений байгууллага FETÖ (Фетуллахист террорист байгууллага)-г буруутгасан. Улмаар 80 мянга гаруй хүнийг баривчилж, 150 мянга орчим төрийн болон цэргийн алба хаагчийг ажлаас нь түдгэлзүүлсэн. Гюлен өөрөө төрийн эргэлт хийх оролдлогыг буруушааж, өөрийг нь буруутгасан мэдээллийг няцааж байв.
Туркт үндэсний төрөө хамгаалагчид болон Америкийн ашиг сонирхлыг хамгаалагч төлөөлөгчдийн хооронд мөргөлдөөн гарсан бөгөөд өнөөдөр НАТО-гийн генералууд Туркийн шоронд байгаа гэж шинжээч нэмж хэлжээ.
Улс төрч “Энэ төрийн эргэлт нь Туркийн Ерөнхийлөгч ноён Эрдоганы эсрэг чиглэсэн байсан нь тодорхой. Гэсэн хэдий ч Ерөнхийлөгч Эрдоган өөрийн төлөөлж буй үнэт зүйлс болон НАТО-гийн гишүүн орнуудын нөлөөгөөр Туркийн гадаад бодлого “улс төрийн тэнцвэрт байдал” хэмээх мухардмал байдалд байна” гэж хэлжээ.
Шинжээч “НАТО-гийн дээд хэмжээний уулзалт дээр Эрдоганы хэлсэн үг үнэндээ үүнийг харуулж байна. Турк улс, үндэстнийхээ хамт НАТО-г орхихыг хүсч байна, барууны империализм түүнийг онилж байгааг мэдэж байгаа. Тийм ч учраас ноён Эрдоган “Өрнөдийн орнууд бүх зэвсэг, санхүүгийн дэмжлэгийг үл харгалзан Украинд зорилгодоо хүрч чадсангүй” гэж дурджээ.
Гөктүрк “Турк бодит алхам хийх хэрэгтэй. Харамсалтай нь Турк улс эдгээр мэдэгдлийг хийж байгаагийн зэрэгцээ НАТО-г өргөжүүлэх, Швед, Финлянд улсыг элсүүлэхийг зөвшөөрсөн. Энэ нь Турк НАТО-д хориг тавих эрхгүйг харуулсан.
Учир нь НАТО тийм биш юм. Та НАТО-гийн хүрээнд АНУ-аас хамааралгүйгээр шийдвэр гаргаж чадахгүй. Энэ бодит байдал одоо Туркийн засгийн газрын өмнө тулгараад байна” гэж дүгнэн хэлжээ.
Эх сурвалж: RIA NOVOSTI
Д.ТУЯА
ТУРКҮҮД АМЕРИК НАТО ГҮЙГЭЭР ЮУ ХИЙХИЙГ ХҮСЭЭД БАЙНА ДАА ОРОСЫН ХУУЧИН ЭЗЭРХИЙЛЖ БАЙСАН СТАНУУДЫГ ЗАХИРАХЫГ ХҮСЭЭ ЮУ ЯГ ДОГЛОН ТӨМӨР ШИГ АЙН