ТАНИЛЦ:. Нүүдэлчдийн уламжлалт өв соёлтой танилцах боломжтой 10 өргөө

“Монгол” нүүдэлчин өвлийн фестивалийг монголчуудын уламжлалт сар шинийн баярыг угтан энэ сарын 16-22-нд “Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн”-д анх удаа зохион байгуулж буй.

Монголын соёлын биет бус өвөөс өвлийн улиралд хамаарах зан үйлийг сурталчлан таниулах, дэлхийд нэн ховордож буй Монголын бахархалт амьтан болох Мазаалай баавгайг хамгаалах зорилгоор өвлийн цас, мөсний баяртай хамтатган зохиож буй онцлогтой. Тухайлбал, монголчуудын үндэсний сар шинийн баярын уламжлал, онцлог, идээ ундаа, хувцас хэрэглэл, нүүдлийн ахуйтай холбоотой өдөр тутмын амьдралын ёс заншил, зан үйл, хэв маягийг толилуулахаас гадна уламжлалт өвлийн спортын уралдаан, тэмцээн, үзүүлэх тоглолт зэрэг олон арга хэмжээг өртөөчлөн зохион байгуулж байна.

“Монгол” нүүдэлчин өвлийн фестивалиар дараах 10 өргөө, өртөөгөөр зочилж, нүүдэлчдийн уламжлалт өв соёлтой танилцах боломжтой. 

1. “Шинэлэх ёс” өргөө - Шинэлэх ёс өргөөнд зочилсноор та монголчуудын сар шинийн баярт зориулсан уламжлалт ёс заншил, цагаан сарыг яаж тэмдэглэдэг тухай мэдэх боломжтой. Цагаан сарын үзэсгэлэн үзэж, хоол, унд, зочлох ёс заншилтай танилцаж, шинэлэх ёсийг бодитоор мэдрэх юм.  
2. “Цагаан сар” өргөө - Цагаан сар өргөөнд зочилсноор та монголчуудын сар шинийн баярыг хэрхэн тэмдэглэдэг, үндсэн ёслол уламжлалтай танилцах боломжтой. Цагаан сарын баярын үед гэр бүл, хамаатан садан, найз нөхөдтэйгээ хэрхэн уулзаж, мэндчилгээ ерөөдөг тухай сонирхолтой үзэсгэлэнг үзнэ.
3. “Ёслол, хүндэтгэлийн зоог” уламжлалт идээ ундааны өргөө - Ёслол, хүндэтгэлийн зоог уламжлалт идээ ундааны өргөөнд зочилсноор та Монголын сар шинийн баярын үеэр зориулж бэлтгэдэг уламжлалт хоол хүнс, идээ ундаа, тэдгээрийг хэрхэн бэлтгэдэг талаар танилцах болно. Өргөөнд монголчуудын баяр ёслолд зориулсан идээ ундаанууд байх бөгөөд жишээлбэл, боорцог, сүүтэй цай, бууз, хонины мах, цагаан идээг хэрхэн бэлтгэдэг, хүндэтгэлийн зоогонд ямар хоол хүнс хэрэглэх ёстойг мэдэх боломжтой. Мөн монголчуудын баярын үеэр зочдыг хэрхэн хүлээн авч, тухлан суулгаж, хоол ундаа хэрхэн өргөдөг тухай уламжлалт зан үйл, ёс заншилтай танилцана.
4. “Язгуур урлаг”-ийн өргөө - Язгуур урлагийн өргөөнд зочилсноор та Монголын уламжлалт урлаг, соёлтой танилцах боломжтой. Энэ өргөөнд Монголын язгуур урлагийн төрлүүдийг үзэх бөгөөд үндэсний бүжиг, дуулал, тоглоом, хөгжмийн зэмсэг, дуучид, зохиолчдын бүтээлүүдийг танилцуулна. Мөн Монголын язгуур урлагийн чухал хэсэг болох үндэсний хөгжим, дуучдын тоглолтуудыг үзэж, уламжлалт урлагийн гоцлол бүтээлүүдийг бодитоор үзэх боломжийг олгож байна.
5. “Хувцас, эдлэл хэрэглэл”-ийн өргөө - Хувцас, эдлэл хэрэглэлийн өргөөнд зочилсноор та Монголын уламжлалт хувцас, хэрэглэлтэй танилцаж, тэдгээрийн бүтэц, зориулалт, хэрэглээний талаар мэдэх боломжтой. Энэ өргөөнд Монголчуудын үндэсний хувцас болох тусгай хийцтэй өмд, сарьс, цагаан малгай, гутал, дээл гэх мэт эдлэлүүдийг үзэх боломжтой. Мөн эдгээр хувцас, хэрэгслийг ямар нөхцөлд, ямар ёслолууд дээр хэрэглэдэг, тэдгээрийн үүсэл, зохион байгуулалт болон түүхэн ач холбогдлыг мэдрэх юм.  
6. “Халх”, “Казах”, “Буриад” угсаатны өргөө - Халх, Казах, Буриад угсаатны өргөөнд зочилсноор та Монголын олон угсаатны соёл, уламжлалтай танилцах боломжтой. Тэдний амьдралын хэв маяг, уламжлалт хувцас, хоол, баяр ёслол, ёс заншил, өдөр тутмын амьдралын онцлогийг үзэх боломжтойгоос гадна тус бүрийн үндэсний хувцас, хөгжмийн зэмсэг, уламжлалт хоол хүнс, гэр орон, мал аж ахуйн эдлэл хэрэглэл, ёслолын зан үйлийг мэдэх боломжтой.
7. “Тэмээн жин” өртөө - Тэмээн жин өртөөнд зочилсноор та Монголын уламжлалт нүүдлийн ахуйтай танилцаж, тэмээн жинг хэрхэн ашиглаж, тэмээгээ хэрхэн тэжээж, тээвэрлэх, маллах талаар танилцаж, онцлогийг мэдэж авна.
8. “Цаатан” өртөө - Цаатан өртөөгөөр зочилсноор та Монголын баруун хязгаарт амьдардаг цаатан ардын уламжлалт амьдрал, тэдний өвөрмөц ахуй, амьдралын хэв маяг, цаатан ардын хувцас, эдлэл, урлалууд, мал аж ахуйн онцлог, идээ ундааны талаар үзэх боломжтой.
9. “Эрдэнэт сүрэг” өртөө - Эрдэнэт сүрэг өртөөнд зочилсноор та Монголын уламжлалт мал аж ахуйн соёл, мал сүргийн ёс заншилтай танилцах, малын ач холбогдол, мөн малын сүү, мах, ноос зэрэг бүтээгдэхүүнийг хэрхэн ашигладаг түүнийг хэрхэн хариулж, өсгөх талаар мэднэ.
10. “Монгол банхар, тайга, анч нохой, Шувуучлахуй” өртөө - Монгол банхар, тайга, анч нохой, шувуучлахуй өртөөгөөр зочилсноор та Монголын уламжлалт ан агнуурын соёл, амьтдыг хэрхэн ашигладаг, тэдгээрийн үүрэг, ач холбогдлыг мэдэх боломжтой. Монголчуудын анч нохой, банхар, тайга болон шувуу агнах ур чадвар, амьтдыг хэрхэн бэлтгэж, агнуурт ашигладаг талаар мэдэх юм. Энэ өртөөнд зочилсноор монголчуудын ан агнуурын түүх, уламжлал, амьтдыг хамгаалах үүрэг, ач холбогдлын талаар мэдэх боломжтой.