Хүний нутагт очоод хоёр гараа алдсан ч хувь заяандаа нугараагүй Монгол залуугийн түүх

Ажлаа хийж байгаад цахилгаанд цохиулсны улмаас хоёр гараа алдсан Монгол залууд “Angel” төслөөр дамжуулан мөнгөн хандив өгчээ.  Монгол Улсын иргэн 2019 онд нарны зай хураагуур суурилуулах ажил хийж байх үедээ өндөр хүчдэлд цохиулж, хоёр гараа алдсан талаар бид өмнө нь мэдээлсэн билээ.

Ослоос хойш зургаан жил өнгөрсөн ч биеийнх нь бусад хэсэг хүнд түлэгдсэн тул эмчилгээ хийлгэсээр байгаа юм. Уг ослыг үйлдвэрлэлийн осолд тооцож, сар бүр нөхөн олговор олгодог ч оршин суух визний асуудлаас болж эрүүл мэндийн даатгалд хамрагдаж чадахгүй байгаа тул эмчилгээний зардал өндөр гардаг байна.

Уг асуудал Солонгост нийгмийн сүлжээнд түгснээр аравдугаар сарын 2-ны өдөр Үндэсний Ассамблейн дарга Ү Вон Шиг өөрийн биеэр гэрт нь очин уулзан, ярилцаж түүний оршин суух виз болон бусад тулгараад буй асуудлуудыг нь шийдвэрлэх тал дээр дэмжлэг үзүүлнэ гэдгээ амласан юм.

-ХОЁР ГАРАА АЛДСАН МОНГОЛ ЗАЛУУД "ANGEL" ТӨСЛИЙНХӨН ХАНДИВ ӨГЧЭЭ-

Осолд өртсөн залуугын нөхцөл байдлыг олж мэдсэн Чонжү хот дахь "Angel" төслийнхөн мөнгө босгож түүнд хандивлажээ. 2009 анх эхэлсэн уг төсөлд ажилчид сайн дураараа сарын цалингаасаа 1000 вон ба түүнээс дээш хэмжээний мөнгө хандивлах хөдөлгөөн өрнүүлж, хандивладаг аж. Одоогийн байдлаар тус хөдөлгөөнд 1300 орчим ажилтан оролцдог байна. Хууль эрх зүйн дэмжлэг авч чаддаггүй, орлого багатай нэгээс хоёр өрхийг сар бүр шалгаруулж тус бүрт нь 1,004,000 воны амьжиргааны зардал өгдөг ба нийтдээ 247 өрхөд 247,988,000 вонын хандив өгчээ.

-ТҮҮНИЙ ХОББИ АЖЛАА ТАРААД САГСАН БӨМБӨГИЙН ТАЛБАЙ РУУ ЯВАХ БАЙЖЭЭ-

2012 онд Монголоос Солонгост ирсэн түүний хобби нь ажлаа тараад сагсан бөмбөгийн талбай руу явах байжээ. Орой болтол хөршийн хүүхдүүдтэй сагсан бөмбөг тоглоод маргааш нь үүрээр ажилдаа явдаг байв. Тэрбээр ажил, сагсан бөмбөгийн талбай, гэр гурвын хооронд явж, хэзээ нэгэн цагт Монгол руу буцна гэж найдаж байсан юм.

Гэвч хүнд үйлдвэрлэлийн ослоос болж түлэгдсэний улмаас хоёр гараа тайруулсан тэрбээр амаараа мессеж бичиж, сагсан бөмбөг тоглож чадахаа больжээ. Мөн тэрбээр зургаан жилийн турш тасралтгүй өвдөж, нөхөн сэргээх эмчилгээ хийлгэсэн байна.

Түүнийг гараа алдахад хүргэсэн компанийн гүйцэтгэх захирал болон багийн ахлагч нь хэзээ ч уучлалт гуйж, нөхөн төлбөр төлөөгүй аж.

Тэрбээр эхнэр, 6 болон 3 настай хоёр охины хамт амьдардаг. Одоогоор түүнд үйлдвэрлэлийн ослын нөхөн олговор, тогтвортой оршин суух орон байр гэх мэт асуудлууд тулгамдаж байна.

-СОЛОНГОСТ ХӨЛ ТАВЬСАН ТҮҮНИЙ АНХНЫ АЖИЛ НЬ КИМЧИНИЙ ҮЙЛДВЭР БАЙВ-

13 жилийн өмнө Солонгост хөл тавьсан түүний анхны ажил нь кимчиний үйлдвэр байв. Солонгосчууд голчлон амьдардаг энэ орчинд дасан зохицож, солонгос хэлний мэдлэг нь хурдацтай сайжирсан аж. Ажлын байраа хоёр удаа сольсны дараа тэрбээр барилгын талбайд өдрийн ажилчнаар ажилд орж, гол төлөв мужаануудад тусалдаг байв. Улмаар хоёр жилийн дараа тэрбээр туршлага хуримтлуулжээ.

2017 онд тэрбээр эхнэртэйгээ танилцаж, гэр бүл болсон аж. Харамсалтай нь 2019 өвөл цахилгаанд цохиулж, хоёр гараа алджээ.

Солонгос хэлээр чөлөөтэй ярьдаг түүнд барилгын ажилд тухтай байв.  2019 оны өвлийн эхээр ажил дээр нь тааралдсан багийн ахлагч түүнтэй хэсэг хугацаанд хамт ажиллахыг хүсжээ. Энэхүү ажил нь "S" компанид нарны зай хураагуур суурилуулах ажил байсан юм. Цалин нь тийм ч сайн биш байсан ч улирлын бус үед ч ажил олдож байгаа нь давуу тал гэж тэрбээр бодсон аж.

2019 оны арванхоёрдугаар сарын 22-ны өдөр буюу тус компанид ажиллаж эхэлснээс хойш нэг сарын дараа тэрбээр Кёнги мужийн Хвасон хотын нэгэн үйлдвэрийн дээвэр дээр нарны зай хураагуур суурилуулахаар болжээ. Түүнд “S” компанийн гүйцэтгэх захирал болон талбайн багийн ахлагч нарны цахилгаан станцын утсыг цахилгааны шонтой холбохыг үүрэг болгосон байна. Үүнийг хийхийн тулд цахилгааны шонгийн цахилгаан хангамжийг зогсоох шаардлагатай байв. Солонгосын цахилгаан эрчим хүчний корпорац (KEPCO) цахилгааныг түр зогсоох үүрэгтэй. Хаах хүсэлт гаргасан хүн ойролцоогоор 500,000 воны хураамж төлдөг аж.

Гэвч “S” компанийн гүйцэтгэх захирал болон тус газар дээр ажиллаж буй багийн ахлагч нар тус мөнгийг төлөөгүй байна. Үүгээр зогсохгүй хамгаалалтын хэрэгсэл, аюулгүй байдлын ажилтнууд ч байхгүй байхад багийн ахлагч нь урт шонгийн эргэн тойронд тусгаарлагч тууз ороож, цахилгааны шонгийн трансформаторын дээд хэсэгт байрлах цахилгааны унтраалгыг унтраахыг ажилчдад тушаажээ.

Тус компанийн удирдлагууд зөвхөн ашиг хонжоо хайж, мөнгөө хэмнэхийг бодсон учраас осол гарсан байна. Хохирогч Монгол залуу "Би цахилгааны талаар юу ч мэдээгүй. Шаттай ачааны машинаар дамжин цахилгааны шон дээр авирч, унтраалгыг эргүүлэхийг оролдсон. Нэг гар хүрэхгүй юм шиг санагдахаар нь хоёр гараа ашигласан. Энэ үед бүх бие хөшиж байгааг мэдэрсэн. Би гар, хөл, биеэ мэдрэхгүй, хөдөлж чадахгүй байсан" гэжээ.

Учир нь түүний биед 22900 вольтын өндөр хүчдэлийн гүйдэл гүйсэн аж. Хүчтэй тогонд цохиулсан ч тэрбээр ухаантай хэвээр байжээ.

Улмаар түргэний эмч нар өвчтөнийг нисдэг тэргээр тээвэрлэх ёстой гэж хэлэхэд тус газар ажиллаж байсан багийн ахлагч “Түргэн тусламжаар явж болохгүй юм уу” гэсэн утгагүй үг хэлсэн аж.

Эцэст нь түүнийг нисдэг тэргээр эмнэлэг рүү шилжүүлжээ.

-МОНГОЛД БАЙСАН ТҮҮНИЙ ЭЭЖ СОЛОНГОС РУУ ЯАРАН ОЧЖЭЭ-

Монголд байсан түүний ээж энэ мэдээг сонсоод Солонгос руу яаран очсон аж. Хагалгаанаас сэрээд гэр бүлийнхэнтэйгээ уулзахад тэрбээр хоёр гараа тайруулсан байжээ. Дахиж хэзээ ч уулзахгүй гэж бодсон ээжийгээ хараад түүний нүдэнд нулимс цийлгэнэжээ. Түүний ээж "Солонгос явсан хүүгээ ганцаараа амьдарч байхдаа хоол хийж сурсан гэж сонсоод сурсан хоолыг нь хийж үзмээр санагдлаа..." хэмээн халаглажээ.

Тэрбээр эрчимт эмчилгээний тасагт гурван сар хэвтсэн аж.

Тэрбээр "Би эмнэлэгт хэвтэж байхдаа эмнэлгийн ажилтнууд болон гэрийнхнийгээ ярьж байхыг сонссон. Тэгээд эрчимт эмчилгээний тасагт амьд үлдэх болов уу гэж бодсон. Арав гаруй хагалгаанд орсон" хэмээжээ.

Мөн тэрбээр ковид тусаж, гэр бүлийнхэнтэйгээ уулзах хугацаагаа өдөрт 20 минутаар хязгаарлуулжээ. Халдвар авсны улмаас охинтойгоо ч уулзаж чадаагүй аж.

-ӨГЗӨГНИЙ ЭРГЭН ТОЙРОНДОХ БҮХ МАХАА АЛДАЖ, БУЛЧИНГУУД НЬ АЖИЛЛАХАА БОЛЬЖЭЭ-

Осол зүгээр л гарыг нь гэмтээсэнгүй. Тэрбээр өгзөгний эргэн тойрондох бүх махаа алдаж, булчингууд нь ажиллахаа больжээ. Түлэнхийн байдлаас шалтгаалан шарханд нь байнга боолт хийх шаардлагатай байсан аж. Энэ эмчилгээг түүнийг сэрүүн байхад нь хийгддэг бөгөөд тэсэхийн аргагүй хүчтэй өвддөг байжээ. Боолт нь маш их өвддөг байсан тул эмчилгээний явцад заримдаа ухаан алддаг байсан аж. Ийм зовлонтой эмчилгээ хийлгэсний дараа тэрбээр эдгэрч, ослоос таван сарын дараа охинтойгоо уулзах боломжтой болжээ. Тэрбээр “Охин минь ийм хурдан том болсон мөртлөө намайг санахгүй, надаас айгаад байна” хэмээн ярьжээ.

-ЧУНЧОН МУЖААС СӨҮЛ ХҮРТЭЛ ЗУРГААН ЖИЛ АМБУЛАТОРИОР ЭМЧЛҮҮЛЭВ-

Үхлийн хаалганаас мултарсан тэрбээр ослын дараа хоёр жил эмнэлэгт хэвтэж эмчилгээ хийлгэжээ. Тэр цагаас хойш тэрбээр долоо хоногт ядаж нэг удаа Чүнчон муж, Сөүл хоёрын хооронд амбулаторийн эмчилгээ хийлгэхээр явдаг байна. Түүний зургаан жилийн эмчилгээний зардал хэдэн арван сая вонд хүрчээ.

Мөн тэдний гэр бүлийн амьжиргааны зардал ч өндөр байсан аж. Ялангуяа түүнийг Сөүлийн эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байх үед түүний эхнэр эмнэлгийн ойролцоо амьдарч, түүнийг асарч, охинтойгоо хамт Сөүлд амьдрах шаардлагатай болжээ.

Түүний эхнэр хэлэхдээ "Осол гарах үед би төрсний дараах хүндрэлээс болж их зовсон. Ходоод минь өвдөж байсан учир ослын асуудлыг шийдэхийн тулд өмгөөлөгчтэй уулзаж, эмнэлэгт очиж, түүнийг асарч байсан. Миний эргэн тойронд байгаа хүмүүс хааяа хүүхдийг минь харж байсан" гэжээ.

Амьжиргааны зардлыг түүнд болон гэр бүлд нь олгосон Үйлдвэрлэлийн ослын нөхөн олговрын даатгалын тэтгэмжээс (ажлын улмаас осол гэмтэл, өвчний улмаас ажиллах боломжгүй болсон ажилчдад олгодог тэтгэмж) төлдөг байна. Гэвч сард 4 сая орчим воны тэтгэвэр дөрвөн ам бүлийг тэжээхэд хүрэлцдэггүй аж. Цаашлаад сар бүр 1 сая гаруй воныг эмчилгээ, амбулаторийн эмчилгээнд зарцуулдаг. Түүний түлэгдэлт нь дөрөвдүгээр зэргийнх бөгөөд арьсны бүх давхарга төдийгүй булчин, мэдрэл, шөрмөс, яс зэрэг гүний эдийг гэмтээдэг маш хүнд түлэгдэлт юм. Үр дагавар нь маш хүнд бөгөөд нөхөн сэргээх мэс засал, эмчилгээг үргэлжлүүлэх шаардлагатай. Гэсэн хэдий ч Чунчон мужид ийм төрлийн эмчилгээ хийх нарийн мэргэжлийн эмнэлгүүд дутагдалтай байдаг аж.

Долоо хоногт нэг удаа тэрбээр үүр цайхаар босож, Сөүл рүү автобусаар явна. Сөүлийн Ганнам дүүрэг дэх автобусны буудлаас түүний очих эмнэлэг хүртэл хөл хөдөлгөөн ихтэй учир метрогоор хоёр удаа дамжин явах шаардлагатай болдог. Алхаж байхдаа тэнцвэрээ арай гэж олж яваа хүнд энэхүү урт удаан зам нь ядаргаатай байдаг аж.

Тэрбээр долоо хоногт 100,000 гаруй воныг зөвхөн унаа, хоолонд зарцуулдаг байна. Үлдсэн тэтгэмжийнхээ 700 мянган воныг түрээс, хоёр дахь охиныхоо өдөр өнжүүлэхэд сард 350 мянган воныг төлдөг аж.

Мөн хагалгааны зардлаа нөхөхийн тулд танилаасаа зээлсэн мөнгийг сар бүр эргүүлэн төлдөг тул амьдрал нь үргэлж хэцүү байдаг байна.

Эмнэлэгт үзүүлэх эмчилгээний зардал ч нэлээд өндөр. Учир нь үйлдвэрлэлийн ослын нөхөн төлбөрийн даатгалын хүрээнд түлэгдэлтийн эмчилгээнд үзүүлэх эмчилгээний зардлын дэмжлэг нь хязгаарлагдмал байдаг.

Жишээлбэл, үр дагавар, арьсыг нөхөн сэргээх, өвдөлт намдаах эмчилгээний зардлыг ихэвчлэн халааснаасаа гаргахыг шаарддаг аж. Ялангуяа тэрбээр санхүүгийн дарамтаас болж өвдөлт намдаах эмчилгээнээс зайлсхийжээ. Өдөр бүр хоёр хөл нь татаж өвдөхийг мэдэрдэг ч ихэнхдээ үүнийг тэсвэрлэдэг байна.

-ЦАГААЧ АЖИЛЧДЫН ТҮЛЭГДЭЛТИЙН ТҮВШИН НАЙМ ДАХИН ИХ БАЙНА-

Түлэнхийн хохирогчдод тулгардаг нийтлэг сорилт бол эмчилгээнд үзүүлэх төрийн дэмжлэг хязгаарлагдмал байдаг. Үйлдвэрийн түлэгдэлтэд өртсөн цагаач ажилчидтай уулзаж, судалгаа хийсэн судлаач Ким Сонг-Гван хэлэхдээ, "Одоогийн үйлдвэрлэлийн ослын нөхөн төлбөрийн даатгалын тогтолцоо нь "хууль ёсны хохирогч" ба "шударга бус нэхэмжлэл"-ийг ялгахаас илүү захиргааны нөөцийг төвлөрүүлэхээр бүтэцлэгдсэн. Ялангуяа урт хугацааны эмчилгээ шаарддаг түлэгдэлт, ихэвчлэн өндөр өртөгтэй тохиолдолд нөхөн олговрын стандарт нь хэт хатуу бөгөөд идэвхгүй байдаг.

Түлэгдэлтийг нөхөн сэргээх мэс засал зэрэг зайлшгүй шаардлагатай эмчилгээ нь "гоо сайхны" гэж тооцогддог тул үйлдвэрлэлийн ослын нөхөн төлбөрт хамрагдахгүй" гэжээ.

Цагаач ажилчдын гэмтэл, өвчлөлийг судалсан Нийгмийн эрүүл мэндийн судалгааны хүрээлэнгийн судлаач Ли Жү Ён хэлэхдээ "Түлэгдэлт нь маш олон янз бөгөөд эмчилгээний арга барил нь өөр өөр байдаг. Төрөл бүрийн тоног төхөөрөмж, эм тариа шаардлагатай байдаг. Ихэнх цагаач ажилчид түлэгдэлттэй тулгардаг" хэмээжээ.

Комиссар Ли Жү Ён Солонгосын Ажилчдын нөхөн олговор, халамжийн албаны мэдээлэлд үндэслэн цуглуулсан мэдээллээс үзвэл, 2018 онд цагаач ажилчидтай холбоотой гарсан үйлдвэрлэлийн ослын 4.8 хувийг түлэгдэлтийн гэмтэл эзэлж, нийт ажилчдыг хамарсан үйлдвэрлэлийн ослын 0.6 хувиас найм дахин их байна.

-ШҮҮХЭЭС НӨХӨН ОЛГОВРЫГ ЭРС БУУРУУЛАВ-

Байдал ийм байгаа хэдий ч Монгол залууд аюултай, үндэслэлгүй заавар өгсөн хүмүүс хариуцлагаас зугтсаар байна. Энэхүү осол болоход компани болон багийн ахлагчийн буруу байсан нь тодорхой байгаа юм. Нарны эрчим хүч суурилуулах салбарын мэргэжилтэн "Бүх тохиолдолд KEPCO-д (цахилгаан гүйдлийг таслах компани) хүсэлт тавих байсан гэдгийг би ойлгож байна. Гэвч захиалга өөрөө хэвийн биш байсан" гэж тайлбарлав.

Монгол залуугийн хувьд "S" компани болон хэрэг болсон газар дээр хамт ажиллаж байсан багийн ахлагчийн эсрэг иргэний нэхэмжлэл гаргаж, хөдөлмөрийн чадвараа алдсан, эмчилгээний зардал зэрэг 450 сая воны нөхөн төлбөрийг нэхэмжилсэн байна. Энэ зардлыг насан туршдаа гараа ашиглах боломжгүй, мөн эмчилгээ, сувилахуйн зардалд зарцуулагдана гэсэн таамаглалд үндэслэн тооцсон байна.

Гэвч шүүхээс “S” компани болон багийн ахлагч хариуцлага хүлээх ёстой хэмээн нэхэмжилсэн үнийн дүнгийн талаас ч хүрэхгүй буюу ердөө 210 сая воны нөхөн олговор олгохоор шийдвэрлэжээ. Ингэж шийдвэрлэсэн гол шалтгаан нь шүүх хохирогчийг удахгүй Солонгосыг орхин Монголд оршин сууна гэж таамаглажээ. Энэ нь хохирогчийн сувилахуйн зардал, нөхөн олговрыг Монголын нэг өдрийн дундаж цалин буюу 20 мянган воноор (ажлын өдрийн 8 цагаар) тооцож гаргажээ. Хохирогч осол гарах үед бичиг баримтгүй цагаач ажилчин байсан ч сүүлд бүртгэлтэй болсныг харгалзан шүүх ийм шийдвэр гаргасан аж.

 

Гэвч хохирогч Монгол залуу энэ нөхөн төлбөрийг ч аваагүй байна. Учир нь “S” компани болон багийн ахлагч нар нөхөн төлбөрийг төлөөгүй байна. Тэд "Бидэнд мөнгө байхгүй" гэж мэдэгддэг аж. Гэвч ослын дараа төв байраа Кёнги мужийн Кванжү хотоос Кёнги мужийн Ансон хот руу нүүлгэсэн “S” компани үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлж байгаа нь батлагдсан.

“S” компанийн гүйцэтгэх захирал "Шүүх нь аль хэдийн дууссан" гэж удаа дараа мэдэгджээ.

Үйлдвэрлэлийн ослын улмаас хохирсон цагаач ажилчид болон Солонгосын байнгын ажилчдын нөхөн олговрын хэмжээ ихээхэн ялгаатай байгаа нь байнгын асуудал болоод байна. “Найзууд” Цагаачлалын төвийн дэд захирал, өмгөөлөгч Чо Ёнг Кван "Үйлдвэрлэлийн осолд өртсөн цагаач ажилчид ослын өмнөх амьдралын түвшингөө хадгалах нь хамгийн чухал зарчим байх ёстой. Тиймээс гадаад ажилчдын нөхөн олговрыг тооцохдоо болгоомжтой хандах хэрэгтэй. Гэвч одоогоор шүүх механикаар шийдвэр гаргаж байна" гэв.

Монгол залуугийн энэхүү хэрэгт тусалж буй Солонгос танил нь “Хэдийгээр бид “S” компанийн албан тушаалтнуудын эсрэг цаазаар авах ял оногдуулахыг хүссэн ч мөнгөгүй гэж байгаа учраас амаргүй байна. Мөн албадан цаазлуулахтай холбоотой зардал гарч байгаа тул хохирогчийн ар гэрийнхэн санаа зовж байна” гэжээ. Өмгөөлөгч Чо “Үйлдвэрлэлийн осолд өртөгсдөд учирсан хохирлыг ерөнхий хариуцагч, зээлдэгчийн харилцаанаас өөрөөр авч үзэх ёстой. Засгийн газар ажилчдад төлөөгүй цалинг нь төлж, дараа нь ажил олгогчоос буцаан авдаг тогтолцоо бий. Үйлдвэрлэлийн осолд нэрвэгдэгсдэд ч энэ тогтолцоог хэрэгжүүлэх талаар анхаарах хэрэгтэй” гэв.

Монгол залууг осолд хүргэсэн “S” компанийн гүйцэтгэх захирал болон багийн ахлагч нар ч эрүүгийн хариуцлага хүлээх нь тодорхой болов. Тэднийг цагдаагийн байгууллагын мөрдөн байцаалтын явцад үндэслэлгүй зааварчилгаа өгсөн, хөдөлмөр хамгааллын хэрэгслээр хангаагүй зэрэг буруутай үйлдлээ хүлээн зөвшөөрч, 2023 онд хүний ​​амь насыг болгоомжгүйн улмаас хөнөөсөн гэх үндэслэлээр яллагдагчаар татжээ. 2024 оны арваннэгдүгээр сард “S” компанийн гүйцэтгэх захиралд зургаан сар баривчлах, хоёр жилээр ажиллах эрхийг нь хасаж, багийн ахлагчийг зургаан сарын хорих ялаар шийтгэсэн байна.

Хохирогчийн өнцгөөс харахад энэ нь түүний амьдралыг сүйрүүлсэн хүмүүсийн хувьд маш хөнгөн ял байв. Тэрбээр ялангуяа “S” компанийн гүйцэтгэх захирал тэнсэн харгалзах ял авч, шоронд хоригдоогүйд маш их уурлажээ.

Энэ талаар тэрбээр "Би тухайн үед “S” компанийн гүйцэтгэх захирал багийн ахлагчдаа зааварчилгаа өгч байхыг сонссон. Тэр мөнгөтэй байсан учраас шоронд орохоос зайлсхийсэн гэж бодож байна. Тэр Солонгосын хууль тогтоомжид нөлөөлж чадна гэдэгтээ дэндүү итгэлтэй байсан байх" гэжээ.

Зургаан жилийн эмчилгээ хийлгэхдээ тэрбээр оршин суух газрынхаа талаар санаа зовж байв. Хохирогч Монгол залуу зэрэг үйлдвэрлэлийн ноцтой осолд өртөж, удаан хугацаагаар эмчлүүлэх шаардлагатай цагаач ажилчдад G-1 виз олгодог. Энэ нь дүрвэгсдийн хүсэлт, шүүхэд нэхэмжлэл гаргах, эмчилгээ хийлгэх зэрэг хүмүүнлэгийн шалтгаанаар Солонгост оршин суух бусад шаардлагыг хангаагүй гадаадын иргэдэд олгодог түр виз юм. Энэхүү виз нь хохирогчийг асран халамжилж буй гэр бүлийн гишүүдэд тус улсад үлдэх боломжийг олгодог. Гэхдээ хохирогч залууг эмчилгээ хийлгэж байх хугацаанд л визийг сунгах боломжтой. Хэрэв Солонгосын ажилчдын нөхөн олговор, халамжийн алба хохирогчийг цаашид эмчлэх шаардлагагүй гэж үзвэл виз сунгахад хүндрэл үүсэх магадлалтай.

Ослын дараа Монгол залуугийн амьдрал эрс өөрчлөгдсөн аж. Найман жилийн өмнө ханьтайгаа учирч, мөрөөдлөө биелүүлсэн дурсамжаар дүүрэн байсан бол сүүлийн долоон жил хүнд хэцүү үеүдтэй тулгарсаар байна. Өдгөө 30 гарч яваа түүний үс сүүлийн үед буурал болж эхэлжээ. Тэрбээр "Би өмнө нь ийм их саарал үстэй болж байгаагүй. Ослоос хойш миний гадаад төрх өөрчлөгдсөн. Би өөрийгөө буруушааж, муу хүмүүсийн тухай боддог болсон. Тэгээд л миний үс саарал болж эхэлсэн" гэв.

Бүх үйл явцаас үүдэлтэй өвдөлт, осол, эмчилгээ, тусламж, нөхөн олговор, шийтгэл, оршин суух газар нь тогтворгүй байгаа нь түүнийг зовоож байна. Энэ их өвчин зовлон дунд байгаа тэрбээр солонгосчуудад хандаж "Би гадаад хүн учраас надад юу ч тохиолдсон хамаагүй. Үнэнийг хэлэхэд шалтгаан нь энэ байх гэж бодож байна" гэжээ.