Эко жорлон барих төслийн хүрээнд 2021 онд Орхон аймгийн 1,000 айлын хашаанд улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар эко жорлон барихаар болжээ. Гэтэл энэ ажил одоог хүртэл бүрэн дуусаагүй, гацчихсан аж. Одоогийн байдлаар айлуудын хашаанд нүх ухаад, таглалгүй орхисон байдалтай. Улмаар тус аймгийн Баян-Өндөр сумын Даваат багийн айлын хашаанд ухсан ийм нүхэнд гурван настай хүүхэд унаж, нас барсан харамсалтай хэрэг гарчээ.
Энэ асуудлыг өчигдөр /2023.06.13/ Орхон аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчдийн ээлжит бус хуралдааны үеэр төлөөлөгчид хөндсөн юм. Тиймээс бид аймгийн удирдлага, холбогдох хүмүүсээс тодрууллаа.
О.МӨНХ-ОД: ХҮҮХДИЙН ТӨЛӨӨ БОДИТОЙ, ЧАНАРТАЙ АЖИЛ ХИЙМЭЭР БАЙНА. “ХҮҮХДЭД ЭЭЛТЭЙ ХОТ” ГЭСЭН УРИА ЛООЗОНГООС ӨӨР ЮМ АЛГА
Хурлын үеэр аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч О.Мөнх-Од аймагт хүүхдийн төлөө хийж хэрэгжүүлж буй дорвитой арга хэмжээ байхгүйг шүүмжилж, “Хүүхдэд ээлтэй” хот гэх мэт билэгдлийн чанартай уриа лоозон олон байгаа ч бодит байдал дээр хүүхэд эрүүл, аюулгүй амьдрах орчин алга гэх агуулгыг хэлсэн юм.
Дэлгэрүүлбэл, Тэрбээр “Төрөөс гарч байгаа мөнгөнд үргүй зардал гарч байна. Хөрөнгө оруулалтын ажлууд чанаргүй болж байна гэсэн иргэдийн гомдол маш их байгаа. Өнгөрсөн онуудад хийсэн ажлуудыг яваад харвал үнэхээр чанаргүй болсон ажил цөөнгүй байна.
Бүхнийг хүүхдийн төлөө, Нэгдүгээрт хүүхэд, Хүүхдэд ээлтэй хот гээд маш олон уриа, лоозон байна. Эд нар дандаа билэгдлийн чанартай.
Гурван настай хүүхэд эко жорлонгийн нүх рүү унаж, амиа алдсанд гүн эмгэнэл илэрхийлж байна. Хэрвээ бид тэр төсвийг батлаагүй байсан бол нэг хүүхдийн амь нас эрсдэхгүй байж. Одоо дахиад 1,000 нүх байна. Энэ нүхүүдэд хэдэн хүүхэд унаж амиа алдах юм бэ.
Хүүхдийн эрх хаа хаанаа зөрчигдөж байна. Өөр олон асуудал байна” гэсэн юм.
Тиймээс уг асуудлын хүрээнд түүнтэй цөөн хором ярилцлаа.
-Аймгийн иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын үеэр та маш чухал асуудлыг хөндсөн. Орхон аймаг гэлтгүй манай улсад хүүхэд, эрүүл аюулгүй орчинд амьдрал баталгаа алга гэж иргэд шүүмжилдэг шүү дээ. Энэ чиглэлээр аймгийн хэмжээнд зохицуулах шаардлагатай яг ямар асуудал байна гэж харж байна?
-Манай аймагт хүүхдийн төлөө ямар ч ажил хийхгүй байгаа юу гэвэл үгүй. Мэдээж тодорхой хэмжээнд хийж байгаа. Гэхдээ улсын төсвөөр хийж буй ажлуудад чанар алга, үүнд анхаараач гэдэг асуудлыг хэлсэн юм.
Учир нь хүүхдийн тоглоомын талбай гэхэд л цемент дээр хуванцар гулсуур байрлуулчихдаг. Нэг, хоёр сарын дараа өнөөх тоглоомууд нь хагарч, эвдэрдэг. Ингээд эвдэрсэн тоглоом дээр хүүхдүүд гарч тоглоод, гэмтэх эрсдэл өндөр байдаг. Тиймээс хийж байгаа ажилдаа жаахан сэтгэл гаргаасай гэж бодож хүүхдийн амьдрах орчны асуудлыг олон жил ярьж байна.
Ер нь улс даяараа л хүүхдийн төлөө гэсэн уриа лоозон гаргасан хэрнэ бодит байдал дээр хүүхдүүд амьдах эрүүл аюулгүй орчин нөхцөл хэцүү байгаа шүү дээ.
Нөгөө талаас иргэд бид өөрсдөө энэ асуудалд анхаарах шаардлагатай байх. Цөөн хэдэн хүүхдийн тоглоомын талбайтай. Гэтэл тэр дээр нь томчууд нь очоод архи уугаад, тамхи татаад, шүлсээ хаяад суучихдаг. Ийм асуудал хот, хөдөө гэхгүй байна л гарч байна.
-Хурлын үеэр эко жорлонгийн нүх рүү гурван настай хүүхэд унаж, нас барсан талаар төлөөлөгчид ярьж байсан. Үүнийг тодруулбал…
-2022 онд улсын төсвөөр манай аймагт 1,000 эко жорлон хийхээр болсон юм билээ. Энэ ажлыг Шанд, Даваат багуудаас эхлээд хийж, жорлонгийн нүхийг нь ухчихаад байтал яасан нь мэдэгдэхгүй гацчихсан. Би тодруулж амжаагүй л явна. Ямартай ч нүх ухаад, таглалгүй орхисон. Гэтэл тэр нүх рүү нь гурван настай хүүхэд унаад эндчихсэн харамсалтай хэрэг гарсан байна.
Үүнийг хурлын үеэр Д.Ганболд төлөөлөгч ярьж, хөндсөн юм. Түүнийг нь сонсоод би эмгэнэл илэрхийлж, эко жорлонгийн ажлаа үргэлжлүүлэх боломжгүй бол ядаж нүхүүдийг нь таглаж, аюулгүй болгооч гэж хариуцлага нэхсэн юм.
Д.ГАНБОЛД: ЭКО ЖОРЛОН БАРИХ НЭРИЙДЛЭЭР 1,000 АЙЛЫН ХАШААНД НҮХ УХЧИХСАН. ТҮҮНД НЬ ХҮҮХЭД УНАЖ, НАС БАРСАН ХЭРЭГ ГАРЛАА. ҮҮНД ЯМАР Ч ХЯНАЛТ АЛГА
Гурван настай хүүхэд жорлонгийн нүхэнд унаж нас барсан талаар ИТХ-ын үеэр анх гаргаж хэлсэн Орхон аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч Д.Ганболдоос тодруулахад дараах мэдээллийг өгсөн юм.
Тэрбээр “Өнгөрсөн долоо хоногт би иргэдтэйгээ уулзсан юм. Энэ үеэр иргэд эко жорлон хийх гэж ухсан нүхэнд гурван настай хүүхэд унаж нас барсан хэрэг гарсан талаар хэлсэн.
Эко жорлон хийх гээд өнгөрсөн аравдугаар сард Даваат болон Шанд багийн айлуудын хашаанд 2,3 метр нүх ухсан юм билээ. Түүнээс хойш ажил нь зогсоод хүлээгдэж байгаад энэ хавар нэмж хоёр гольцоо хийгээд хүүхдүүдийг хашаандаа тоглох ямар ч нөхцөлгүй болгочихсон байгаа юм.
Баян-Өндөр сумын Даваат багийн айлын гурван настай хүүхэд хашаандаа тоглож байгаад дотор нь ус туначихсан байсан гольцоо руу унаад, живж нас барсан гэдэг мэдээллийг ойр хавийн иргэд хэлсэн. Үнэхээр харамсалтай. Дахиад хүүхдийн амь нас эрсэдвэл яах вэ. Айл бүрийн хашаанд ийм нүх байна.
Энэ ажлыг улсын төсвийн 1,6 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалтаар хийж байгаа гэж сонссон. Хамгийн гол нь одоо хяналт тавьж буй ямар ч хүн алга” гэсэн юм.
С.БАТЖАРГАЛ: ХЭН ДАХИАД ХҮҮХЭД ЭРСДҮҮЛЭХ ГЭЭД АЖИЛЛАХ БИЛЭЭ ДЭЭ, ХОЛБОГДОХ ГАЗРУУД РУУ НЬ ШААРДЛАГА ХҮРГҮҮЛЖ БАЙГАА
Харин энэ талаар Орхон аймгийн Засаг дарга С.Батжаргал “Эко жорлон гэдэг бол соруулдаг, хөрсөндөө ээлтэй байх зориулалттай юм. Орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хорооноос батлагдаж, Дархан-Уул аймаг болон манай Орхон аймагт хийж байгаа ажил.
Манай аймагт 1,000 эко жорлон хийхээр болоод гэр хорооллын хамгийн баруун дээд талаасаа дэс дараатайгаар эхэлсэн. Даваат болон Шанд багийн иргэд хамрагдаад явж байгаа.
Энэ эко жорлон хийх нүхэнд хүүхэд унаж эрсэдсэн харамсалтай асуудал гарсан нь үнэн. Мэдээж хэн дахиад хүүхэд эрсдүүлэх гээд ажиллах билээ дээ.
Бид орчны бохирдлыг бууруулах үндэсний хороо, Байгаль орчин аялал жуулчлалын яам болон гүйцэтгэж буй компанид шаардлага хүргүүлж байгаа” гэсэн тайлбарыг хэлсэн юм.
Б.САНЧИР: ГЭРЭЭ ХИЙСЭН КОМПАНИ НЬ АЖЛАА ЭХЛЭХЭД БЭЛЭН, НЭРСЭЭ ХҮЛЭЭЖ БАЙГАА
Tender.govi.mn сайтаас шүүж үзэхэд энэ ажлыг үргэлжлүүлэхээр зарласан тендерийг “Би Юу Эм Ди” гэх компани авч, энэ оны тавдугаар сарын 25-нд гэрээ байгуулжээ. Гэрээний дагуу ажлаа хийж эхэлсэн эсэхийг Орхон аймгийн “Хот байгуулалт, барилга захиалагчийн алба” ОНӨААТҮГ-ын Хяналтын инженер Б.Санчираас тодруулсан юм.
Тэрбээр “Эко жорлон байгуулах төслийн хүрээнд 2021 онд 83 айлд жорлонг нь бүрэн дуусгаад, хүлээлгэж өгсөн юм билээ. 2022 онд хэдийг хийснийг нь мэдэхгүй байна. Тухайн оныхыг би хянаагүй, өөр хүн хяналтын инженерээр ажилласан.
Харин энэ онд “Би Юу Эм Ди” гэх компани ажлыг үргэлжлүүлэхээр гэрээ хийсэн. Энэ компани ажлаа эхлэхэд бэлэн болчихсон. Гэтэл хаана, ямар айлын нүхэн жорлонг хийх талаар нэрсийг нь гаргаж өгөөгүй, хүлээгдээд байгаа. Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яамнаас очоод нэрсээ авах гэхээр аймгийн ИТХ-аар батална гээд өгөөгүй” гэсэн юм.
