Пянз буюу винилийн тухай сонирхолтой баримтууд

Нэгэн цагт хийц, дуугаралтаараа гайхагдаж байсан пянзыг давж гарах олон шинэ хөгжмийн бичлэгийн төрөл гарч ирсэн ч өнөөгийн залуус эргэн пянз буюу винил хөгжимд дурлах болжээ. Нийслэл хотод винилийн кафе, худалдаа ч элбэг тааралдана.

Орчин үеийн дижитал хөгжмийн эринд ч пянз нь эргэн ирж, олон хөгжмийн сонирхогчид болон цуглуулагчдын дунд ихээхэн эрэлттэй хэвээр байна. Пянз нь дууны чанар, урлагийн бүтээл мэт харагдах гадаргуу, сав баглаа боодол зэрэг олон зүйлсээрээ хүмүүсийг татдаг.

Сэтгэлд торох нандин дуу хөгжмийг эгшиглүүлэгч пянзны тухай цөөн сонирхолтой мэдээллийг хүргэж байна. 

Пянз буюу винил хөгжмийн анхны бичлэгийг 1948 онд Америкийн “Columbia Records” компани гаргаж байжээ. Энэ нь урт тоглолттой (LP) 33 1/3 эрг/мин хурдаар тоглогддог байсан бөгөөд уламжлалт шилафон (78 эрг/мин) бичлэгээс илүү их цаг хэмнэдэг байв.

Пянз нь винил хуванцараар хийгддэг. Энэ материал нь хатуу, урт настай бөгөөд дууны чанарыг сайн хадгалдаг байна.

Монгол Улсын анхны пянз нь 1950-иад оны эхээр гарсан гэж үздэг. Анхны пянз нь 1951 онд гарсан бөгөөд “Ардын дуу” хэмээн нэрлэгдсэн байдаг. Анхны пянзнуудыг ЗХУ-ын тусламжтайгаар үйлдвэрлэдэг байсан бөгөөд анхны пянзны дуучид нь тухайн үеийн алдартай ардын болон урлагийн уран бүтээлчид байсан бөгөөд тэдгээрийн дуу хоолой нь өнөөг хүртэл сонсогдсоор байгаа юм. Үүнд алдартай дуучин Л.Цогзолмаа, Д.Батсүрэн, Ч.Хасбаатар нарын дуунууд багтсан байдаг.

Сонирхолтой баримтууд:

1. Пянзны томоохон өрсөлдөгч: 1960-аад оны үед кассетт болон CD-ийн гарч ирснээр пянзны хэрэглээ багасч эхэлсэн. Гэвч пянзны дууны чанар, өвөрмөц байдал нь түүнийг цуглуулгын нэгэн үнэт зүйл болгосон юм.

2. Нууц мессеж: Зарим пянзнуудын голд үл үзэгдэхээр бичсэн нууц мессежүүд байдаг. Энэ нь ихэвчлэн гар хийцийн альбомын онцлог юм.

3. Пянзны өнгө: Пянзнууд нь зөвхөн хар биш, олон төрлийн өнгө, дүрс бүхий байдаг. Энэ нь цуглуулагчдад зориулсан онцгой хэвлэл юм.

4. Өндөр үнэ: Ховор пянзнууд маш өндөр үнээр зарагддаг. Жишээлбэл, “The Beatles”-ийн “White Album” нь ихээхэн өндөр үнэтэйгээр зарагдсан байдаг.

6. DJ соёл: Пянз нь DJ соёлын үндэс суурь болсон. DJ-үүд винил пянз ашиглан дуугаа холбож, шинэ дуу бүтээдэг.

7. Анхны дууны бичлэг: Эдисоны “Фонограф” нь анхны дууны бичлэгийн төхөөрөмж байсан ч, пянз нь үүнээс хойшхи хөгжмийн бичлэгийн технологийн томоохон ахиц дэвшил болсон.

Пянзны үнэ цэнэтэй ховор бүтээлүүд:

1. “Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band” – The Beatles: Энэхүү альбомын анхны хэвлэлүүд нь маш ховор бөгөөд үнэтэй.

2. “The Freewheelin’ Bob Dylan” – Bob Dylan: Анхны хэвлэлүүд нь цөөн тоогоор хэвлэгдсэн тул маш өндөр үнээр зарагддаг.

3. “Kind of Blue” – Miles Davis: Жазз хөгжмийн хамгийн алдартай пянзнуудын нэг бөгөөд цуглуулагчдын дунд их эрэлттэй.

Пянз нь хөгжмийн түүхийн чухал хэсэг бөгөөд өнөөдрийг хүртэл олон хүмүүсийн сонирхлыг татсаар байгаа нь түүний өвөрмөц байдал, дууны чанар, гоо зүйтэй холбоотой юм. Магадгүй таны эрх чөлөөтэй өөрийнхөөрөө аж төрөх орон зайд пянз хөгжмийн эгшиг ч багтдаг биз ээ.

Бүрхэг өдрийн хамгийн дулаан зүйл нь дуу хөгжим, халуун тэврэлт ч байж болох юм шүү.